Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An mang sứ mệnh bảo tồn và phát triển nguồn tài nguyên vùng ven bờ và biển đảo cho khu vực duyên hải miền Trung Việt Nam.
KHU DỰ TRỮ SINH QUYỂN THẾ GIỚI CÙ LAO CHÀM – HỘI AN
Ngày 26/5/2009, tại đảo Jeju – Hàn Quốc, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hiệp quốc (UNESCO) công nhận Cù Lao Chàm – Hội An là khu dự trữ sinh quyển* thế giới.
Sinh quyển là một bộ phận của Trái Đất do ba quyển có liên hệ chặt chẽ với nhau tạo thành, gồm thạch quyển, khí quyển, thủy quyển, trong đó chứa đựng vật chất sống và các sản phẩm do chúng tạo ra. Giới hạn trên của sinh quyển là nơi dày nhất của tầng ozon (khoảng 25 km), giới hạn dưới là nơi sâu nhất của đáy đại dương (khoảng 11 km), và giới hạn dưới của lớp vỏ phong hóa.
Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An có tổng diện tích 33.737 ha, bao gồm toàn bộ diện tích phần đất liền của thành phố Hội An và phần biển được xác định từ các điểm giới hạn phân vùng Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm nối với các điểm ranh giới trong đất liền của Hội An, với 3 phân vùng chức năng: vùng lõi, vùng đệm và vùng chuyển tiếp.
Vùng Lõi: Gồm toàn bộ những đảo nổi và các vùng chức năng (vùng bảo vệ nghiêm ngặt, vùng phục hồi sinh thái, vùng phát triển, vùng khai thác hợp lý) trong phạm vi Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm. Vùng lõi có diện tích 11.560 ha, là nơi thực hiện chủ yếu chức năng bảo tồn của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cù Lao Chàm – Hội An thông qua hoạt động của Khu bảo tồn biển và lực lượng bảo tồn rừng đặc dụng Cù Lao Chàm.
Vùng đệm: Gồm phần biển bao quanh vùng lõi cùng với toàn bộ hệ thống sông, kênh rạch, ao hồ tự nhiên, vùng đất ngập nước tự nhiên, bãi biển thuộc thành phố Hội An với diện tích 20.660 ha. Nơi đây tập trung các hệ sinh thái quan trọng và có tương tác mật thiết với vùng lõi, bao gồm: biển, sông, đất ngập nước, rừng ngập mặn, bãi triều, bãi biển, doi cát, cửa sông, v.v… Vùng đệm có vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát chất lượng nước trước khi ra biển và liên kết sinh thái giữa lục địa với đại dương.
Vùng chuyển tiếp: Là phần còn lại của thành phố Hội An với diện tích 1.517 ha, trong đó nổi bật là Khu Phố cổ Hội An – Di sản Văn hóa Thế giới, các làng nghề truyền thống đặc trưng thể hiện sự giao thoa, tương tác giữa con người và thiên nhiên.
CÁC ĐIỂM NỔI BẬT
Các bãi biển tại Cù Lao Chàm: Cù Lao Chàm có nhiều bãi biển đẹp như Bãi Ông, Bãi Chồng, Bãi Làng, và Bãi Xếp. Trong đó, Bãi Ông là điểm dừng chân yêu thích của du khách, nơi có các nhà hàng, dịch vụ tắm nước ngọt, và là điểm xuất phát cho các hoạt động thể thao dưới nước như lặn ngắm san hô. Bãi Làng và Bãi Hương là những bãi biển yên tĩnh, lý tưởng cho việc nghỉ dưỡng và thư giãn.
Bên cạnh các bãi biển tuyệt đẹp, Cù Lao Chàm còn sở hữu nhiều điểm đến hấp dẫn khác cho những ai muốn khám phá sâu hơn về văn hóa, lịch sử và thiên nhiên của đảo. Du khách có thể ghé thăm Chợ Tân Hiệp, nơi bạn sẽ tìm thấy những đặc sản địa phương, hoặc khám phá Nhà Bảo tồn Sinh vật Biển Cù Lao Chàm để tìm hiểu về sự đa dạng sinh học phong phú của khu vực. Một trong những điểm tham quan thú vị khác là Cây Da Di Sản, biểu tượng thiên nhiên gắn liền với lịch sử và văn hóa của đảo.
Ngoài ra, Cù Lao Chàm còn nổi bật với những di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật có giá trị và nghề thủ công truyền thống được xếp hạn Di tích quốc gia bao gồm 02 Di tích khảo cổ học: Di chỉ Bãi ông; Di chỉ Bãi Làng, 05 Di tích lịch sử: Lăng Tiền Hiền, Giếng Xóm Cấm, Miếu tổ nghề Yến, Lăng Ông Ngư, Lăng Cô Hồn (Miếu Âm Linh); 01 Di tích kiến trúc nghệ Thuật: Chùa Hải Tạng và 02 Nghề thủ công truyền thống là Di sản văn hoá phi vật thể thuộc Danh mục DSVHPVT Quốc gia: Nghề khai thác yến sào Thanh Châu – Hội An và Nghề đan võng ngô đồng ở Cù Lao Chàm.
PHƯƠNG TIỆN DI CHUYỂN
Để đến Cù Lao Chàm, du khách có thể lựa chọn phương tiện di chuyển bằng ca nô cao tốc hoặc tàu gỗ, tùy theo sở thích và yêu cầu cá nhân.
Cano cao tốc là phương tiện phổ biến và nhanh chóng nhất, với thời gian di chuyển chỉ khoảng 15-20 phút từ cảng Cửa Đại (Hội An) hoặc các bến tàu khác. Phương tiện này được nhiều du khách lựa chọn nhờ sự tiện lợi và tốc độ.
Tàu gỗ cũng là một lựa chọn khác, tuy nhiên thời gian di chuyển sẽ lâu hơn, khoảng 90 phút. Tàu gỗ thường phục vụ chủ yếu cho người dân địa phương và các chuyến đi theo nhóm.
* Ngoài giá vé cano hoặc tàu gỗ, du khách cần lưu ý một số khoản phí như phí tham quan Cù Lao Chàm 70.000 đồng/người và phí bảo vệ môi trường, an ninh 20.000 đồng/người. Trẻ em dưới 12 tháng tuổi được miễn phí, trong khi trẻ em từ 1 đến dưới 8 tuổi được giảm 50% giá vé người lớn.
GỢI Ý LỊCH TRÌNH THAM QUAN
Thời điểm lý tưởng: Cù Lao Chàm được biết đến với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt vời, từ những bãi biển trắng mịn đến rừng rậm nguyên sinh và các hệ sinh thái biển phong phú. Thời gian lý tưởng để tham quan Cù Lao Chàm là từ tháng 3 đến tháng 8, khi thời tiết ổn định, biển lặng và trời trong xanh. Các tàu thuyền hoạt động mạnh mẽ trong khoảng thời gian này, giúp du khách dễ dàng di chuyển ra đảo; Tuy nhiên, từ tháng 9 đến tháng 2 năm sau, mặc dù Cù Lao Chàm vẫn mở cửa chào đón du khách, nhưng đây là mùa mưa và bão tại khu vực miền Trung. Lúc này, sóng lớn và thời tiết không ổn định có thể ảnh hưởng đến việc di chuyển, đặc biệt là các phương tiện như tàu thuyền. Tuy nhiên, nếu bạn muốn trải nghiệm vẻ đẹp hoang sơ của đảo trong thời gian này, hãy chuẩn bị trước cho những chuyến đi có thể bị gián đoạn và đảm bảo theo dõi thông tin dự báo thời tiết để có sự chuẩn bị tốt nhất. Các dịch vụ du lịch như cano hay tàu thuyền có thể không hoạt động liên tục do điều kiện biển động.
Một số lưu ý khác: Du khách khi đến Cù Lao Chàm cần tuân thủ các quy định sau: Tuân thủ quy định cụ thể tại các điểm đến; Không mang túi nilon khi đến thăm đảo Cù Lao Chàm; Mặc áo phao khi bơi, ngắm san hô và khi đi tàu thuyền; Không săn bắn động vật hoang dã; Không giẫm đạp, khai thác san hô và các loài thủy sản trong khu vực bảo vệ nghiêm ngặt; Chỉ sử dụng cua đá đã được dán nhãn sinh thái.; Trang phục lịch sự khi viếng thăm các di tích văn hóa, tín ngưỡng.
Cù Lao Chàm, với vẻ đẹp tự nhiên và sự phong phú về hệ sinh thái, xứng đáng là một trong những điểm du lịch hấp dẫn của miền Trung Việt Nam. Nơi đây không chỉ thu hút du khách bởi các bãi biển đẹp, các hoạt động trải nghiệm thú vị mà còn bởi nền văn hóa đặc sắc của cộng đồng dân cư trên đảo. Một chuyến tham quan Cù Lao Chàm chắc chắn sẽ mang đến những kỷ niệm khó quên cho mọi du khách.
Các nguồn tài liệu tham khảo:
1. Cổng thông tin điện tử thành phố Đà Nẵng: danang.gov.vn;
2. Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An: hoianheritage.net;
3. Ban Quản lý Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm: culaochammpa.com.vn
TRUNG TÂM XÚC TIẾN DU LỊCH ĐÀ NẴNG
